Wat is technische analyse?

Het klinkt misschien raar uit mijn mond, ik ben geen conspiracy guy, maar we kunnen niet ontkennen dat de wereld steeds meer wordt overgenomen door ‘bots’. De aandelenhandel is voor meer dan 80% geautomatiseerd en gebaseerd op algoritmen. Soms verliezen deze zelfs de economische realiteit of economische fundamenten van een bedrijf uit het oog. “Wat nu winst? Wat nu omzet? Doe niet zo ouderwets ouwe!

Ik heb me een tijdje verzet tegen deze ‘beweging’. Maar toen ik op enig moment merkte dat alles wat ik fundamenteel en logisch bekeek het tegenovergestelde deed van wat ik verwachtte, ben ik gecapituleerd.

Er is echter wel één maar: ga niet blindvaren op enkel technische analyses en algoritmes. De grootste afgang in het jonge jaar 2021 was een ondernemer die betaald zijn verschillende ‘bots’ op tv aanprees. Ze hadden allemaal waanzinnige algoritmes bedacht, maar hadden wél 80 verschillende bots draaien. Toen de wat oudere interviewer vroeg wat de beste trading bot van het afgelopen jaar was, antwoordde hij: de bot die de Bitcoin vorig jaar kocht en hem daarna gewoon heeft vastgehouden. Haha, die lijkt me ook heel moeilijk om te programmeren.

Uit een onderzoek begin deze eeuw waarbij maar liefst 787 TA-indicatoren werden losgelaten op de historische koersen van Amerikaanse aandelen, bleek dat zelfs de zogenaamd ‘best presterende’ TA-strategie, de simpele strategie van kopen-en-houden niet kon verslaan. Dus gewoon met je aandelenportefeuille in the pocket gezellig een biertje pakken is vaak winstgevender dan de hele dag naar grafieken staren.

Soms is een historisch gegeven namelijk van net zoveel belang als de boodschap van voetbalcommentator Frank Snoeks, wanneer hij aangeeft dat NAC in 1953 voor de laatste keer van Sparta verloor in een wedstrijd waar NAC met 2-7 achterstond, het pijpenstelen regende en er in de eerste helft al drie rode kaarten waren uitgedeeld. Nauwelijks van waarde dus.

Je begrijpt wat ik bedoel. Technische analyses: Ja, maar meer als bevestiging dan als volledig geautomatiseerde piloot.

Het verschil tussen een fundamentele en technische analyse is dat TA niet zozeer ingaat op ‘welke aandelen moet ik kopen‘; maar veel meer op ‘wanneer moet ik de aandelen kopen’. Met de TA wordt onderscheid tussen statistische en mathematische analyses om de meest optimale momenten te kiezen.

Bij TA probeer je niet uit te zoeken of het aandeel over- of ondergewaardeerd is. TA is een statistische analyse van historische data om te bepalen wanneer een aandeel interessant kan zijn om te kopen. Of te verkopen natuurlijk. Met technische analyses voorspel je koersbewegingen op basis van (historische) gegevens, trends en patronen.

Dit is niet zo heel moeilijk. Er zijn opwaartse trends waarbij het aandeel stijgt en er zijn neerwaartse trends waarbij het aandeel daalt.

Dit isnatuurlijk nooit een lineaire beweging maar gaat gepaard met pieken en dalen. Op zich niet erg zolang het een tijdelijk hindernis is voor de weg omhoog.

Van belang zijn twee punten: de steun en de weerstand. De steun is een prijsniveau waarbij de prijs van het aandeel niet ‘zomaar’ verder door zal zakken. De weerstand is het tegenovergestelde, waarbij de aandelenprijs een maximale piek lijkt te hebben.

Nu klinkt dat allemaal wel heel erg leuk en we snappen allemaal dat het heerlijk is om de trend op de voet te volgen. Maar we weten ook dat een trend ineens kan omslaan.Dat willen we juist zien aankomen.

Dit omslagpunt staat bekend als een ‘reversal’. Soms vinden deze omslagpunten vrij plotseling plaats. In een grafiek is in zo’n geval een duidelijke V-vorm te zien. In andere gevallen kan deze transitie zeer geleidelijk gaan. Hier komen we later op terug.

Hoe werkt de RSI-indicator

De RSI meet hoe vaak de koers van een aandeel hoger sluit in vergelijking met het aantal keren dat de koers lager sluit. Deze waarde wordt vergeleken met een aantal perioden waarbij de laatste data het zwaarst meetelt. Uit deze metingen komt een waarde tussen de 0 en 100. De gemiddelde stijging wordt berekend door de slotkoers steeds te vergelijken met die van de dag ervoor.

RSI is op een stochastische schaal dus tussen 0 en 100. Een cijfer boven de 70 geeft aan dat het aandeel “onevenredig” vaak gekocht is (overbought) en waarschijnlijk een terugval zal hebben. Een cijfer onder de 30 geeft aan dat de meesten het aandeel nu wel hebben verkocht (oversold) en dat het zo’n beetje tijd wordt om weer in te stappen. Sommige beleggers geven de voorkeur aan de waarden 80 en 20 aangezien dit nog meer zekerheid geeft.

De achterliggende gedachte van de indicator is dat bij een ‘overbought’-signaal het aandeel te hard is opgelopen, waardoor het op dat moment op basis van de RSI-indicator, voor u geen goed moment is om ook nog te kopen. Dus beter dan short.

Bij een ‘oversold’-signaal zou het aandeel te hard afgestraft zijn, waardoor instappen juist aantrekkelijker is geworden.

Vaak wordt deze indicator door daghandelaren gebruikt om voor de korte termijn een contraire positie aan te gaan

Wat is Simple Moving Average (SMA), Het voortschrijdend gemiddelde

De SMA ofwel het voortschrijdend gemiddelde is één van de belangrijkste instrumenten in de technische analyse. In principe wordt de SMA vooral ingezet in de constructie van trendfollowing-strategieën. Het grote voordeel van een voortschrijdend gemiddelde is natuurlijk de eenvoud. U ziet onmiddellijk of een aandeel zich in een opwaartse beweging of in een neerwaartse beweging bevindt.

Simple Moving Average (SMA) wordt als volgt berekend:

Men telt alle slotkoersen van een bepaalde periode op en deelt het resultaat door het aantal van deze periode. De uitkomst is een trendlijn waaraan je kunt aflezen of een aandeel aan een opwaartse trend bezig is (aandeel beweegt boven de lijn) of een neerwaartse (aandeel handelt onder de trendlijn).

Blauwe lijn is de koers van het aandeel met MA200 (rode lijn) over een periode. Koopsignalen in het groen en verkoopsignalen in het rood. De trend is nu net positief gekeerd

Voortschrijdende gemiddelde lengte

Gangbare voortschrijdend gemiddelde lengtes zijn 10, 20, 50, 100 en 200. Deze lengtes kunnen worden toegepast op elk tijdsbestek van de grafiek (bijvoorbeeld één minuut, dagelijks of wekelijks), afhankelijk van de tijdshorizon van de belegger. De SMA 10 is dan voor de kort termijn trend, de 50 voor de middellange termijn en voor de lange termijn belegger is juist de SMA 200 van belang.

Het 200-daags gemiddelde wordt onder hedgefunds veel gebruikt en er zijn partijen die consequent short gaan op bedrijven die onder het 200-daags gemiddelde handelen.

Overigens wordt op basis van het traden boven het 200-daags gemiddelde de markt als een stierenmarkt beschouwd, eronder natuurlijk als een berenmarkt.

Een combinatie wordt ook vaak gebruikt. Vooral wanneer lijnen (SMA-50 en SMA-200 elkaar passeren ofwel crossen. SMA Crossover is een veelgebruikt handelssignaal. Wanneer een SMA met een korte periode een SMA met een lange periode overschrijdt, is dat een signaal om long te gaan. En short gaan wanneer de korte termijn-SMA weer onder de lange termijn-SMA kruist.

SMA Nadelen

Voortschrijdende gemiddelden worden berekend op basis van historische gegevens en de berekening is op geen enkele manier voorspellend van aard. Daarom kunnen resultaten met voortschrijdende gemiddelden willekeurig zijn. Soms lijkt de markt de SMA steun/ weerstand en handelssignalen ineens te negeren hetgeen kan leiden tot verkeerde transacties. Daarom raad ik beleggers aan om altijd meerdere indicatoren toe te passen.

De Bollinger band

De Bollinger band is een ‘range trading techniek’. Markten bewegen het overgrote deel van de tijd tussen bepaalde prijsniveaus, ook wel support and resistance levels genoemd (steun- en weerstandsniveaus). Hier kun je als belegger gebruik van maken door het aandeel pas te kopen als de markt een supportlevel bereikt en te verkopen (of short te gaan) als er een resistance level bereikt wordt. De Bollinger Bands tonen dynamische support en resistance niveaus.

De techniek is vrij gemakkelijk toe te passen en werkt als volgt. Zodra de koers de bovenste band van de Bollinger Bands raakt, verkoop je het aandeel. Zodra de koers de onderste band van de Bollinger Bands raakt, koop je het aandeel positie.

In de afbeelding zijn de groene pijlen momenten om long te gaan en de rode pijlen momenten om short te gaan.

Als je goed kijkt, zie je dat de koers de banden vaker aanraakt dan dat beleggers een positie hebben ingenomen. Dit komt omdat de koers eerst de middelste lijn gebroken moet hebben alvorens je een tweede short of long positie inneemt. Houd je deze regel niet aan, dan krijg je veel valse signalen en kun je behoorlijk veel verliezen zodra de koers een trend naar boven of beneden begint te volgen. Je kunt deze regel zelfs aanscherpen door nooit twee dezelfde posities tegelijkertijd in te nemen.

Money Flow Index (MFI) Indicator

De Money Flow Index (MFI) Indicator brengt op een eenvoudige manier de geldstromen van een aandeel in kaart. De MFI-indicator maakt gebruik van zowel de prijs als het volume om koop- en verkoopdruk te meten. Met behulp van de MFI kan het ‘enthousiasme’ van de markt in kaart worden gebracht.

De money flow wordt berekend door de gemiddelde prijs te vermenigvuldigen met het volume van die dag. Specifieker: de gemiddelde prijs wordt berekend door de high, de low en de close bij elkaar op te tellen en te delen door drie. Als de prijs stijgt,spreken we van geld-instroom. Bij een dalende prijs stroomt er juist geld uit het aandeel. Vervolgens wordt de money ratio berekend. Die geeft aan of er sprake is van een positieve of een negatieve geldstroom.

Deze ratio’s worden vervolgen in dezelfde formule van de RSI gestopt om er een oscillator van te maken die tussen 0 en 100 beweegt (dus alert bij 20 en 80).

Het laatste waar ik op in ga is het zogenaamde hoofd en schouderspatroon, oftewel een ‘reverse indicator’ wat op een trendbreuk kan duiden. Deze indicator is zeer nuttig om een bearish of bullish swift mee vast te stellen.

Het hoofd- en schouderspatroon wordt gevormd door drie pieken, waarbij de middelste piek hoger is dan de andere twee. Het hoofd duidt daarbij de ommekeer aan wanneer de “neklijn” doorbroken wordt. Op dat moment moet men de markt verlaten (switch naar bear market) of juist betreden (bull market)

Let op: de bewegingen zijn niet altijd perfect (dus schouders op gelijke hoogte). Belangrijk is dat het daadwerkelijk een trendommekeer moet zijn, in plaats van een korte hapering op de weg omhoog. Dit is het geval wanneer in de bovenste grafiek de rechterschouder lager is dan de linkerschouder of in geval van de onderste grafiek, die rechter (omgedraaide) schouder lager is dan de linker. In dat geval is het nog geen duidelijke trendommekeer.

Zie voorbeeld:

Volume

Het volume bij het hoofd- en schouderspatroon neemt in het algemeen af. Het volume bij de hoogste top of laagste bodem is vaak lager dan bij de eerste schouder. Bij de tweede schouder is het volume weer lager dan bij de hoogste top of laagste bodem. Het afnemende volume bevestigt dus de trendommekeer.

Net als met alles moet je wel je gezonde verstand erbij houden. Niet volledig vertrouwen op de automatische piloot maar ook soms zelf uit het raampje kijken. Technische analyses zijn vaak technieken gebaseerd op verleden en trends en ze nemen geen kennis van het nieuws. Noch voorzien ze risico’s als een coronapandemie. Echter, bij het selecteren van aandelen en het kiezen van het momentum hebben ze statisch bewezen van waarde te zijn. Baat het niet dan schaadt het niet.

DIT IS GEEN BELEGGINGSADVIES! BELEGGEN GAAT ALTIJD GEPAARD MET GROTE RISICO’S. OOK KUNT U UW INLEG GEHEEL KWIJTRAKEN.
Dit artikel geeft puur en alleen de persoonlijke mening van de schrijver weer, gebaseerd op de informatie op dat moment. Het is niet als een alwetend advies bedoeld maar slechts als algemene informatie en het is uw eigen verantwoordelijkheid wat u met deze informatie doet. De schrijver aanvaardt geen aansprakelijkheid vanwege deze mening. Beleg nooit met geleend geld en weet dat er altijd grote risico’s zijn verbonden aan beleggen.
Voor meer informatie, lees altijd onze algemene disclaimer op onze website.